Tác giả Vy Phong
S áng thức giấc. Nhìn qua khung cửa sổ thân quen, ngọn cây hồng xiêm phất phơ buồn giữa bầu trời đục bạc. Có ngọn gió mùa nào từ phương Bắc mải rong chơi lạc lối chốn này làm cho cái xứ mà suốt năm chỉ có hai mùa mưa nắng bỗng dưng có Đông ghé thăm. Gió mùa gọi cửa cho lòng người se sắt co rúm lại mà thương những ngày đông xa…
Con ngõ quê xưa cong cong mềm mại vốn đã yên ắng, khi đông về lại càng lặng thinh. Có hàng thầu đâu lá úa vàng rụng rơi lả tả. Mấy chùm quả lủng lẳng ngơ ngác giữa bầu trời đục ngầu. Bà quét lá rơi gom lại thành đống đốt lên cho khói tỏa lan ấm áp. Cháu thơ chạy quanh đống lửa thích thú, đứng trong khói mà chơi trò ông Bụt hiện về ban bao phép màu. Áo quần, tóc tai của “ông Bụt” bám đầy mùi khói đông.
Những mùa đông sương muối. Sương giăng trắng cả sân vườn, đường làng ngõ xóm mịt mù. Những ngôi nhà lưng chừng đồi bồng bềnh trong biển sương giăng. Đạp xe đi học mà sương ướt tóc, ướt nặng cả mi, ướt cả chiếc cặp sách buộc sau chiếc gác ba ga cũ. Đến trường lấy tay quệt vội mà sương thành giọt, ướt nhẹp cả cặp, cả tay. Nhìn sương muối đổ cùng muôn lá úa theo, ánh mắt bà trở trăn lo lắng. Luống cà chua vừa đơm hoa kết quả liệu có úa? Đàn gà mới nở không biết có qua nổi mùa? Còn cháu vô tư lự, mỗi sáng thức giấc thích chạy chơi trong sương mà nghe cái mùi nồng nồng của trời đất. Thuở cái chân hay chạy cho cái bụng mau đói, cứ thích trèo lên đồi hái mấy chùm muối ngậm chơi.
Chỉ có tiết trời này mới cho muối trời bám vào quả cho những chùm quả li ti trắng. Ngắt từng chùm nhỏ cho vào miệng ngậm cho muối tan hòa thấm tê cả lưỡi. Chỉ thêm xót môi, chỉ mỗi xót lòng nào có lót được cái bụng đói, cơ mà vẫn thích. Thích vì lạ lẫm, xưa nay đời muối vốn ở biển, vậy mà xứ này tìm được muối ở trên đồi? Hình như đứa trẻ nào trong xóm cũng ưng vậy.
Những ngày gió mùa tái tê mang theo mưa dầm sùi sụt. Gió mùa sắc ngọt chỉ có đậu ngoài hiên ngóng vào xem trong chái bếp mái tranh vách liếp, bếp củi hồng sưởi ấm cả mùa đông. Chao ôi! Nhớ bao nhiêu cái vị ngon từ bàn tay của mẹ. Nhớ tiếng cơm sôi lụp bụp, mở nắp vung lấy đũa bếp sơ cơm mà ngạt ngào lúa mới. Nhớ tiếng đũa rang lạc rạt rạt trên chảo, tiếng lộc cộc giã lạc trong cối và mùi thơm ngậy của muối vừng. Nhớ vị thơm lừng của củ hành tăm phi cùng mỡ lợn, xao xuyến mùi nhút có mít, hoa chuối, măng tre trong vườn nhà….Bên mươn cơm, tiếng dạ thưa, tiếng gọi mời…đơn sơ, giản dị mà ấm cả mùa đông dài giá lạnh.
Cũng có những ngày đông, gió mùa ngủ quên đâu mất để lại bầu trời trong veo và nắng lên đẹp lạ. Nắng đông không bừng chói xuyên thấu thiêu đốt như nắng hè mà dịu dàng, vàng non, trong trẻo tựa như thủy tinh. Mẹ tranh thủ ngày nắng đem ra phơi những chăn gối đủ màu. Bà thả đàn gà cho mẹ dẫn đàn con đi bới giun bới dế rồi nằm bên sân sưởi nắng, lim dim mắt. Có cô gái má đỏ hây hây, tự mình ra vườn hái lá hương nhu, lá bưởi, lá sả, rồi nấu lên cùng trái bồ kết để có nồi nước thơm gội đầu.
Ôi xao xuyến quá mùi hương của đồng nội, của thanh xuân một thời. Đó là ngày đông mà nàng không còn thích thú đứng trong khói đống lá khô để chơi trò ông Bụt. Khi cậu em rủ leo lên đồi hái quả muối ngậm chơi thì nàng xua tay “ăn chi cho xót lòng”. Ngày đông ấy, nàng thích ngắm những hạt sương trong veo đậu trên cây tầm xuân trước hiên nhà. Đêm đông ấy, nàng mải nhìn bầu trời nhung có đính muôn ngàn hạt kim cương lấp lánh. Nhìn một ngôi sao xa, nàng có nhớ một người…
Ngọn gió mùa vẫn phập phồng bên cửa sổ nhắc ta trở lại đi tìm cái khăn choàng năm nao mẹ mua cho mà nơi này ít có dịp được diện. Chắc ngoài quê nhà gió rét dữ dội lắm đây. Cầm điện thoại gọi ngay về cho bố mẹ. Đầu dây bên kia vẫn cái giọng thân thương ấm áp: “ -Nay đài báo gió mùa con ạ! Trời gió rét và sắp có mưa phùn. Mẹ đang tranh thủ hái mấy ngọn rau lang trưa luộc chấm nước nhút”.
Ôi! Thèm một bữa cơm đạm bạc bên bố mẹ mà thân tha hương, chỉ một điều giản dị ấy thôi mà sao khó quá. Chợt giật mình lo sợ khi tuổi của song thân cũng đã về đông. Da dẻ sẽ răn reo hơn, bước chân cũng sẽ chậm dần…Nhưng rồi lòng chợt ánh lên niềm vui khi thấy bố mẹ cười tươi bên ấm nước chè xanh nghi ngút khói cùng xóm giềng thân thuộc. Ai cũng áo bông, mũ len, khăn quàng cổ…Lại những câu chuyện ngày nào cũng kể mà mãi không bao giờ có hồi kết…Niềm vui của tuổi già là đây. Chợt thấy mùa đông mà không lạnh. Tuổi đời đã sang đông mà vẫn thấy nụ cười xuân.