M ưa đầu mùa trút xuống, bất chợt ầm ào như tiếng reo hò sôi nổi mùa hạ. Cánh đồng lúa quê tôi bạc màu khát khô vỡ òa đón dòng nước mát. Con mương nước giữa đồng bật tung tiếng cười, nhảy múa theo điệu nhạc rộn ràng của mưa. Mưa làm dậy lên mùi đất bùn ngai ngái, mùi lúa non dịu ngọt quyện vào nhau, thơm đến nao lòng.
Trên tấm áo rộng của đồng quê, cơn mưa mùa hạ, như vũ khúc cuồng nhiệt, tràn đầy sức sống.
Mưa vừa dứt, cả cánh đồng bừng tỉnh, hân hoan rũ bỏ giấc ngủ dài. Những giọt nước còn đọng trên lá lúa, lấp lánh như những viên ngọc trai li ti giữa nắng ban mai. Gió lướt qua, đồng quê khoan khoái hít thở. Mùi đất sau mưa hóa thành một thứ hương âm ẩm, ấm nồng, như hơi thở tri ân của đất gửi ngàn mây. Giữa tiếng gió xào xạc ngoài đồng, có nhịp điệu ồm ộp gọi bầy của đàn ễnh ương, tiếng cá rô đồng quẫy râm ran, dệt nên khúc ca mùa hạ đầy sinh khí.
TÁC PHẨM MỚI
Mưa như người bạn cũ lâu ngày ghé thăm, vừa chạm ngõ đã rủ rê những ký ức ngủ quên bừng dậy trong tôi. Lặng bên hiên nhà, tôi nghe mưa thì thầm kể, vang vọng tiếng cười khúc khích thời thơ bé trong những trận tắm mưa năm nào. Tôi bỗng nôn nao nhớ bao buổi chiều trên cánh đồng quê, nơi bàn chân bé xíu từng nghịch bùn, nô đùa cùng lũ bạn đuổi bắt châu chấu dưới mưa.
Ký ức còn in trong tôi những ngày hè còn bé, trời sắp mưa là cả nhà lại nháo nhác lao ra sân để chạy thóc. Những hạt thóc óng vàng mới phơi phải được thu gọn thật nhanh trước khi mưa làm ướt. Có khi, cơn mưa ào đến bất chợt, mọi người chỉ kịp cuống quýt thu đống thóc vào và lấy bạt phủ vội vàng.
Hồi ấy, trưa nào tôi cũng lén trốn mẹ đi chơi cùng chúng bạn. Lúc thì mải miết đánh khăng, chơi trò pháo nổ pháo nang, khi lại hì hục chơi quay, hay rủ nhau ra đồng bắt tép. Nhưng chỉ duy nhất những ngày mùa nhà phơi thóc, việc tôi bỏ giấc ngủ trưa không bị mẹ mắng. Tôi được giao trọng trách canh chừng trời đất, khi nào thấy mây đen kéo tới là hô hào mọi người chạy thóc.
Háo hức với nhiệm vụ này, tôi ngồi ở hiên nhà, ánh mắt mơ màng ngước lên bầu trời nắng chói chang, rồi lại chăm chăm nhìn sân thóc, trong lòng đầy thắc mắc, nắng thế này thì làm gì có mưa? Vậy mà, chỉ chợt lơ là vài phút đảo mắt ra cây ổi góc vườn, tôi đã giật thót mình khi thấy gió thốc đến. Một lát sau, tiếng sấm ầm ì từ xa vọng lại, bầu trời phút chốc mây đen ùn ùn kéo tới. “Mẹ ơi, chị ơi, sắp mưa rồi!”.
Nghe giọng tôi thất thanh, mẹ và chị tôi lao như bay ra sân, người cầm cào chang, người cầm chổi quét thu thóc nhanh thoăn thoắt. Còn tôi cũng hăm hở cầm chiếc chổi tý hon bà bện cho, khua liên hồi cùng mẹ quét thóc.
Cho đến mãi bây giờ, tôi vẫn không quên được tiếng bước chân lạch bạch, vội vã, cùng nhịp chổi khua sồn sột trên nền sân lẫn tiếng mưa rào mỗi đợt chạy thóc. Âm thanh rộn ràng, dồn dập ấy, chẳng hề chứa đựng sự mệt nhọc, mà như một bản hòa ca, có cả sự lo lắng và hạnh phúc khi bảo vệ “hạt ngọc” quý giá của cả gia đình.
Cũng có năm, những cơn mưa mùa hạ cứ dai dẳng không dứt, mẹ và chị tôi ra đồng oằn mình gặt lúa, chạy đua từng chút thời gian với ông trời. Trong khi người lớn hối hả gặt, tụi trẻ con chúng tôi chẳng hề vướng bận lo toan, nháo nhác rủ nhau đi bắt châu chấu. Mỗi đứa chúng tôi cầm một chiếc que nhỏ, buộc túi bóng để xua châu chấu bay vào túi rồi chao nghiêng chao ngửa cho chúng ngất, sau đó đổ vào cái chai to đeo bên sườn. Cái cảm giác hò hét trên cánh đồng khi đuổi bắt châu chấu, nghe tiếng chúng nhảy lộp bộp trong chai rất vui tai và hạnh phúc.
Khi châu chấu đã đầy chai, chúng tôi tập trung ở một gò đất cao, hớn hở khoe nhau “chiến lợi phẩm” đầy tự hào. Rồi cãi nhau chí chóe xem ai bắt được nhiều. Tiếng cười trong trẻo, ngân vang dưới cơn mưa trắng xóa. Cầm chiếc chai chứa đầy châu chấu, đứa nào cũng hý hửng, tối nay sẽ có món châu chấu rang lá chanh béo ngậy, thơm lừng góc bếp. Thêm đĩa rau muống luộc cùng sấu non và bát cà pháo thì bữa cơm ngày mùa thật tròn vị.
Những ngày mưa dầm dề còn khiến thóc của người nông dân sau khi tuốt, chẳng có nắng để phơi, chỉ để ở ngoài hiên và phủ kín cả trong nhà. Ngôi nhà cấp bốn của tôi khi ấy trải đầy những hạt thóc vì ẩm mà mọc mầm, phả ra mùi ngai ngái.
Đó là những ngày tôi thấy mẹ thao thức không ngủ, lặng lẽ nhìn mưa ngoài trời không dứt. Mẹ thở dài, với tay bật quạt quay đều khắp nhà, đôi bàn tay thô ráp cẩn trọng lật giở từng lớp thóc cho ráo. Tôi lặng lẽ dõi theo từng giọt mồ hôi của mẹ rơi thấm vào thóc và thầm nghĩ: Bà đang ủ vào đó vị mặn mòi của đất, của mưa, của cả cuộc đời lam lũ.
Ngày đó còn nhỏ, tôi chưa hiểu hết sự lo toan của mẹ, nhưng đến bây giờ, nghĩ lại ánh mắt của mẹ, tôi biết mưa, với mẹ và người nông dân chính là phép thử của sự nhẫn nại và lòng yêu thương. Có đợt mưa trắng trời dồn dập mấy ngày, con đường nhỏ từ ngoài bờ sông vào nhà tôi ngập tận đầu gối. Chẳng hề nghĩ đến sự lo lắng của người lớn vì sợ thóc mọc mậm, tụi trẻ con chúng tôi đầu trần thỏa thuê ra tắm mưa và lội nước bì bõm. Đoạn đường ngập nước đầy tiếng cười trong veo. Anh họ tôi cầm theo chiếc cần dính sẵn mồi nhái để đi câu ếch. Mỗi lần anh câu được con ếch to béo múp, chúng tôi lại sung sướng hò reo: Ếch kêu uôm uôm. Ao chuôm đầy nước.
Giờ đây, mưa mùa hạ vẫn đổ, nhưng tụi trẻ năm xưa chẳng còn ai tắm mưa, cũng chẳng còn ai hét “Mẹ ơi, mưa tới rồi!”. Chỉ còn tôi mỗi khi mưa đến lại đứng bên hiên nhà xưa, lặng nhìn bầu trời và thầm thì với ký ức hồn nhiên, rộn rã mà vô lo. Trong tiếng mưa rơi của hôm nay, tôi như nghe tiếng lòng mình hòa cùng khúc ca tuổi thơ: Một bản hòa âm của những bước chân hối hả, tiếng chổi quét thóc, tiếng mẹ thở dài trĩu nặng âu lo… tất cả ướt đẫm mưa, mà ấm áp lạ lùng.
Mưa đầu mùa không chỉ là những giọt nước vô tri, mà là cả tuổi thơ tôi cuồn cuộn chảy, là linh hồn quê hương tôi thấm đẫm. Đó là những mùa mưa không bao giờ cũ, luôn là hành trang ấm áp, dìu dắt tôi trên mọi nẻo đường sau này…
Mai Linh Lan
